“Minh Uy lôi trấn đại vương” hay còn gọi là Thánh Độc Lôi Sơn, tên thật là Phạm Trọng Y, Sinh năm 1052. Năm ông lên 7 tuổi cả cha và mẹ đều qua đời. Do vậy, ông phải lưu lạc kiếm ăn đến tận kinh thành. Tại đây ông đã gặp và kết bạn với 6 người cùng cảnh ngộ, cùng lứa tuổi để cùng làm thuê kiếm sống. Ông cùng họ kết làm anh em. Một duyên may đã đến khi họ được nhà sư Minh Không nhận làm đệ tử, được hoàng tử Lý Chiêu Văn nhận làm con nuôi và được Khai Quốc Vương (Phụ hoàng của Hoàng tử Lý Chiêu Văn) nhận làm đệ tử và cho học văn, võ. 7 ông lại còn được ỷ Lan phu nhân Lê Thị Yến Loan nhận làm con nuôi, rồi được vua ban cho cả nhóm Mỹ hiệu “Tây hồ thất kiệt”.

Năm 1066, nhóm “Tây hồ thật kiêt” theo vua Lý Thánh Tông vào Nam đánh Chiêm Thành, từng lập công lớn nên 7 vị được phong tước bá, giữ chức Đô Thống. ông Phạm Trọng Y được giao trực tiếp chỉ huy đạo quân “Thiên Tử Binh Bổng Thánh”. Một lần ông đưa quân đi bình chiêm, khi qua trấn Nghệ An, đã dừng chân tại rú mượu (Thuộc địa phận xã Hữu Biệt, nay thuộc xã Nam Giang và Nam Cát, huyện Nam Đàn). Rú Mượu lúc đó là một khu rừng cây cối rậm rạp có nhiều thú giữ nất là chó sói, thường xuyên về quấy phá làm hại dân. Ông đã cho quân lính dùng nỏ lớn “Mã Não Hoàng Thạch” tiêu diệt hết chó sói. Nhân dân trong vùng từ đó được sống yên ổn, nên họ vô cùng biết ơn đã lập đền thờ sống ông tại đó để tri ân.

Năm 1075, nhóm “Tây Hồ Thất Kiệt”, theo Thái úy Lý Thường Kiệt bắc chinh để chặn trước âm mưu xâm lược nước ta của Triều Tống. Do lập công lớn cả 7 vị đều được phong Đại tướng quân (Tước Hầu).

Năm 1076, triều Tống đã kéo quân sang xâm lược nước ta. Quân ta đã lập phòng tuyến trên sông Như nguyệt và tổ chức đánh nhiều trận kinh thiên động địa, làm cho quân Tống hoảng sợ phải kéo quân chạy về nước. Nhưng trong các trận ác chiến ấy, ông Phạm Trọng Y cùng 6 người bạn của mình đã hy sinh oanh liệt tại trận tiền. Ngày thắng lợi, triều đình đã truy phong 7 vị tước Vương và truyền lập đền thờ phụng. Phạm Trọng Y được truy phong: Minh uy Lôi trấn đại vương, làng Hữu Biệt được nhà vua cho phép thờ thần và ban cho ruộng đất để 4 mùa hương khói.

          Để t­ưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của Ngài, Hôm nay, ngày 24 tháng 4 năm 2024 (nhằm ngày 16/3 năm Giáp Thìn). Tại Di tích Đền Chỉ Thiện, Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân xã Nam Cát đã thành kính tổ chức Lễ giỗ để tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cống hiến to lớn và sự hi sinh cao cả của Thánh Độc Lôi Sơn theo nghi lễ cổ truyền của dân tộc.

          Về dự lễ giỗ, vinh dự có ông Nguyễn Trường Thi - Phó Bí thư thường trực huyện ủy Hưng Nguyên; bà Hoàng Thị Lan - Chuyên viên phòng VHTT huyện Nam Đàn; Bà Trần Thị Hạnh - Phó Giám đốc và cán bộ, phóng viên đưa tin của Trung tâm Văn hóa, thể thao và truyền thông huyện. 

          Về phía lãnh đạo địa phương có: bà Đoàn Thị Oanh - Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch HĐND xã; ông Lê Công Nam - Phó Bí thư - Chủ tịch UBND xã; ông Phan Văn Huế - PCT UBND xã - Trưởng ban Quản lí di tích Đền Chí Thiện.

Và các đồng chí trong Thường trực Đảng ủy - HĐND - UBND xã; BTV các đoàn thể, cán bộ, công chức cấp xã; Thủ trưởng cơ quan, trường học; Chủ tịch các tổ chức xã hội nghề nghiệp trên địa bàn; Chủ nhiệm các CLB dân ca ví giặm, CLB thơ; Cấp ủy, BCH xóm, Ban Công tác Mặt trận xóm, Trưởng các chi hội xóm Mỹ Thiện;  Bí thư - xóm trưởng 05 xóm trên địa bàn;

Các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, nhân dân và du khách thập trong những năm qua đã đóng góp vào quỹ công đức và cung tiến các hiện vật góp phần cho di tích Đền Chỉ Thiện ngày càng khang trang, đầy đủ.

Trong dịp này, bà Thái Hương – Chủ tịch HĐQT CTCP sữa TH True Milk – Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Bắc Á cung phụng 300 suất quà và lễ vật cúng tại Đền với số tiền gần 18 triệu đồng.

Đến với Đền Chỉ Thiện, du khách không chỉ được tận hưởng không khí trang nghiêm của lễ giỗ mà còn có cơ hội khám phá nét đẹp tâm linh của địa danh. Đền Chí Thiện không chỉ là điểm đến của một lễ giỗ truyền thống, mà còn là điểm hội tụ của văn hóa, lịch sử và tâm linh, tạo nên một kết nối sâu sắc giữa con người và quê hương, giữa hiện tại và quá khứ.

 Một số hình ảnh về lễ giỗ Thánh Độc Lôi Sơn tại Đền Chỉ Thiện năm 2024